Mua nguyên liệu thuỷ hải sản từ cá nhân, hộ kinh doanh có được tính vào chi phí khi tính thuế TNDN không?

Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì?

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là loại thuế trực thu, đánh vào doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có mức thu nhập phải chịu thuế bao gồm từ hoạt động kinh doanh, hoạt động sản xuất, hoạt động vận chuyển hàng hóa, dịch vụ và những thu nhập khác của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật

Căn cứ tại Điều 6 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008, Điều 5 Nghị định 218/2013/NĐ-CP, thuế TNDN được tính theo công thức sau:

Trong đó:

(1) Thu nhập tính thuế:

Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Thu nhập được miễn thuế - Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định

Thu nhập chịu thuế TNDN được xác định như sau:

Thu nhập chịu thuế = Doanh thu - Chi phí được trừ + Các khoản thu nhập khác

(2) Thuế suất thuế TNDN

Căn cứ tại Điều 10, Điều 13 và Điều 14 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 và Điều 10 Nghị định 218/2013/NĐ-CP, mức thuế suất thuế TNDN là 20%.

Lưu ý: Đối với một số trường hợp áp dụng mức thuế suất cao hơn như hoạt động khai thác dầu, khí và tài nguyên quý hiếm khác tại Việt Nam hoặc áp dụng thuế suất ưu đãi thì mức nộp thấp hơn.

Điều kiện để chi phí được trừ khi tính thuế TNDN

Căn cứ tại Điều 6 Thông tư 78/2014/TT-BTC sửa đổi Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC về chi phí được trừ khi tính thuế TNDNĐể chi phí được coi là hợp lý và được trừ khi tính thuế TNDN, cần đáp ứng các điều kiện sau:

"Điều 6. Các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế
1. Trừ các khoản chi không được trừ nêu tại Khoản 2 Điều này, doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
a) Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
b) Khoản chi có đủ hoá đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật.
c) Khoản chi nếu có hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt."

Như vậy, để được ghi nhận là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN thoả mãn đồng thời 3 điều kiện sau:

♦ Phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp: Chi phí phải thực sự phát sinh và liên quan đến quá trình tạo ra doanh thu của doanh nghiệp.

♦ Có hóa đơn, chứng từ hợp pháp: Doanh nghiệp cần có đầy đủ hóa đơn và chứng từ hợp lệ theo quy định của pháp luật.

♦ Thanh toán qua ngân hàng: Đối với các giao dịch có giá trị lớn (thường từ 20 triệu đồng trở lên), cần thanh toán qua ngân hàng để chi phí được trừ khi tính thuế.

Mua nguyên liệu thuỷ hải sản từ cá nhân, hộ kinh doanh có được tính vào chi phí khi tính thuế TNDN không?

Căn cứ tại điểm 2.4 khoản 2 Điều 6 Thông tư 78/2014/TT-BTC (được sửa đổi bởi Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC), chi phí không có hóa đơn vẫn được xác định là chi phí hợp lý và được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp nếu đáp ứng các điều kiện sau:

- Mua hàng hóa là nông sản, hải sản, thủy sản của người sản xuất, đánh bắt trực tiếp bán ra;

- Mua sản phẩm thủ công làm bằng đay, cói, tre, nứa, lá, song, mây, rơm, vỏ dừa, sọ dừa hoặc nguyên liệu tận dụng từ sản phẩm nông nghiệp của người sản xuất thủ công không kinh doanh trực tiếp bán ra;

- Mua đất, đá, cát, sỏi của hộ gia đình, cá nhân tự khai thác trực tiếp bán ra;

- Mua phế liệu của người trực tiếp thu nhặt;

- Mua đồ dùng, tài sản, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân không kinh doanh trực tiếp bán ra;

- Mua hàng hóa, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh (không bao gồm các trường hợp nêu trên) có mức doanh thu dưới ngưỡng doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng (100 triệu đồng/năm).

- Có bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ

- Hợp đồng mua bán

- Chứng từ thanh toán

Trong đó:

- Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực.

- Các khoản chi phí này không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với giá trị mua hàng hóa, dịch vụ từ 20 triệu đồng trở lên.

- Nếu giá mua hàng hóa, dịch vụ trên bảng kê cao hơn giá thị trường tại thời điểm mua hàng thì cơ quan thuế căn cứ vào giá thị trường tại thời điểm mua hàng, dịch vụ cùng loại hoặc tương tự trên thị trường xác định lại mức giá để tính lại chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Khi mua nguyên liệu thủy hải sản từ cá nhân, hộ kinh doanh, việc tính chi phí để khấu trừ thuế TNDN cần đáp ứng một số yêu cầu cụ thể.

Nếu cá nhân, hộ kinh doanh không xuất hóa đơn, doanh nghiệp vẫn có thể ghi nhận chi phí thông qua các chứng từ thu mua trực tiếp như biên bản mua hàng, hợp đồng mua bán, và các tài liệu khác có liên quan.

Việc ghi nhận chi phí khi mua nguyên liệu từ cá nhân hay hộ kinh doanh là hợp pháp nếu doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định, đồng thời đảm bảo tính minh bạch trong hạch toán và kê khai thuế.