Thủ tục chuyển nhượng - sang tên hộ kinh doanh thực hiện như thế nào?

Hiểu đúng về việc “chuyển nhượng” hộ kinh doanh

Trong thực tế, nhiều cá nhân khi kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh thường có nhu cầu “chuyển nhượng” hoặc “sang tên” hộ kinh doanh cho người khác khi không còn trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, không ít trường hợp hiểu nhầm rằng hộ kinh doanh có thể chuyển nhượng tương tự như doanh nghiệp, tức là bán lại hộ kinh doanh cho bất kỳ cá nhân nào có nhu cầu nhận chuyển nhượng.

Thực tế, pháp luật KHÔNG CHO PHÉP chuyển nhượng hộ kinh doanh một cách tự do như doanh nghiệp. Việc sang tên chủ hộ kinh doanh chỉ được thực hiện trong những trường hợp rất cụ thể và phải đáp ứng điều kiện về người nhận sang tên.

Theo quy định hiện hành về đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, chủ hộ kinh doanh phải chiu trách nhiệm vô hạn và các thành viên phải chịu trách nhiệm liên đới tương đương, không có vốn điều lệ và không có cơ chế chuyển nhượng như doanh nghiệp. Hộ kinh doanh gắn liền với chủ hộ và các thành viên hộ gia đình cùng tham gia kinh doanh.

>>> Do đó, pháp luật chỉ cho phép thay đổi chủ hộ kinh doanh trong trường hợp người nhận sang tên là thành viên của hộ gia đình cùng tham gia kinh doanh. Việc sang tên cho người hoàn toàn không phải là thành viên hộ gia đình là không phù hợp quy định và trên thực tế không được cơ quan đăng ký kinh doanh chấp nhận.

Các trường hợp được phép sang tên chủ hộ kinh doanh

Việc sang tên chủ hộ kinh doanh thường phát sinh trong một số trường hợp phổ biến như: chủ hộ kinh doanh muốn giao lại việc kinh doanh cho vợ, chồng, con hoặc người thân trong cùng hộ gia đình; hoặc trường hợp các thành viên trong hộ kinh doanh thỏa thuận thay đổi người đại diện đứng tên chủ hộ để thuận tiện cho việc quản lý, điều hành.

Điểm chung của các trường hợp này là người nhận sang tên phải là thành viên hộ gia đình, cùng tham gia hoạt động kinh doanh và cùng chịu trách nhiệm đối với hoạt động của hộ.

Thủ tục sang tên chủ hộ kinh doanh

Khi đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể nhận sang tên theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP, hộ kinh doanh thực hiện thủ tục thay đổi chủ hộ tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi hộ kinh doanh đã đăng ký.

Hồ sơ thông thường bao gồm:

(1) Giấy đề nghị thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh (Mẫu số 2, Phụ lục II - Thông tư 68/2025/TT-BTC), Giấy tờ pháp lý của chủ hộ mới;

(2) Giấy uỷ quyền có công chứng, chứng thực của các thành viên hộ kinh doanh về việc thay đổi chủ hộ (Trường hợp chủ hộ mới chưa phải là thành viên của hộ kinh doanh thì phải làm thủ tục kết nạp thêm thành viên).

Sau khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh với thông tin chủ hộ mới trong vòng 3 ngày kể từ ngày tiếp nhận đầy đủ hồ sơ.

>>> Lưu ý: Việc sang tên chủ hộ kinh doanh không làm chấm dứt các nghĩa vụ tài chính đã phát sinh trước đó của chủ hộ cũ. Chủ hộ mới tiếp nhận hộ kinh doanh cần lưu ý rà soát đầy đủ các nghĩa vụ về thuế, hóa đơn, hợp đồng và các khoản nợ (nếu có) của hộ kinh doanh trước thời điểm sang tên.

Ngoài ra, hộ kinh doanh cũng cần thực hiện thông báo thay đổi thông tin với cơ quan thuế, ngân hàng và các cá nhân, tổ chức liên quan để đảm bảo việc quản lý và giao dịch được thống nhất, tránh phát sinh rủi ro sau này.

Những sai sót thường gặp khi sang tên hộ kinh doanh

Một số trường hợp cố gắng “lách luật” bằng cách sang tên hộ kinh doanh cho người không phải là thành viên hộ gia đình, hoặc hiểu nhầm rằng chỉ cần làm hợp đồng mua bán là có thể chuyển nhượng hộ kinh doanh. Những cách làm này tiềm ẩn rủi ro cao, dễ bị cơ quan đăng ký kinh doanh từ chối hoặc phát sinh tranh chấp, rủi ro pháp lý và thuế trong quá trình hoạt động sau này.

Như đã nói trước đó, chủ hộ kinh doanh cũ, thành viên cũ của hộ phải chịu trách nhiệm vô hạn, chính vì thế khi không còn là thành viên của hộ kinh doanh, các đối tượng trên vẫn phải chịu trách nhiệm trước những nghĩa vụ phát sinh tại thời điểm còn là thành viên.

Kết luận

Tóm lại, hộ kinh doanh không được chuyển nhượng tự do như doanh nghiệp. Việc sang tên chủ hộ kinh doanh chỉ được thực hiện khi người nhận sang tên là thành viên của hộ gia đình - hộ kinh doanh và đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật. Trước khi thực hiện thủ tục sang tên, hộ kinh doanh nên rà soát kỹ điều kiện pháp lý, nghĩa vụ thuế và trách nhiệm liên quan để đảm bảo việc chuyển giao diễn ra đúng quy định và hạn chế rủi ro.