Doanh nghiệp thuốc lá lo lắng vì phải chịu thuế suất cao nhất

Các doanh nghiệp thuốc lá đang bày tỏ lo ngại về việc áp dụng mức thuế tuyệt đối lên đến 10.000 đồng mỗi bao, đưa mặt hàng này trở thành sản phẩm chịu thuế cao nhất so với các mặt hàng khác.

Theo dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt từ Bộ Tài chính, thuế suất thuốc lá sẽ được giữ ở mức 75%, nhưng sẽ bổ sung thêm mức thuế tuyệt đối tăng dần. Cụ thể, từ năm 2026 đến 2030, mức thuế tuyệt đối đối với thuốc lá điếu sẽ tăng từ 5.000 đến 10.000 đồng mỗi bao, và xì gà sẽ tăng từ 50.000 đến 100.000 đồng mỗi điếu.

Theo báo Vnexpress, Công ty thuốc lá Thăng Long cho biết rằng 85% sản phẩm thuốc lá tại Việt Nam hiện thuộc phân khúc dưới 15.000 đồng mỗi bao. Ngoài thuế suất 75%, doanh nghiệp còn phải nộp Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá 2%, bảo vệ môi trường 60 đồng và dán tem 18,18 đồng mỗi bao. "Nếu áp dụng thêm mức thuế tuyệt đối lần này, tối đa 10.000 đồng mỗi bao (chiếm 66% giá bán hiện tại), đây sẽ là mặt hàng chịu thuế cao nhất", đại diện này cho biết.

Bà Lê Thùy Linh, đại diện Cục Quản lý Giám sát Chính sách Thuế, Phí và Lệ phí (Bộ Tài chính), cho hay đề xuất tăng thuế nhằm hạn chế sản xuất và sử dụng thuốc lá. Dự kiến, sau khi tăng thuế, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới sẽ giảm từ 42,7% vào năm 2022 xuống còn 38,6% vào năm 2030. Thu ngân sách từ mặt hàng này dự kiến sẽ tăng lên 39.200 tỷ đồng vào năm 2030, gấp 2,2 lần so với năm 2022.

Việt Nam hiện là một trong 15 quốc gia có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới, với khoảng 15,3 triệu người hút và 33 triệu người bị ảnh hưởng thụ động. Mỗi năm, khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, cho biết nhiều biện pháp đã được áp dụng, như tăng thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2016 đến 2019, nhưng tỷ lệ người hút thuốc lá chỉ giảm ít, từ 47,4% ở nam giới vào năm 2010 xuống còn 42,7% vào năm 2022. "Một trong những lý do chính là giá thuốc lá ở Việt Nam còn thấp, đứng thứ 157 trên tổng số 161 quốc gia theo đánh giá của WHO", ông Quỳnh nói.

Theo ông Quỳnh, thuế tiêu dùng chỉ chiếm 38-39% giá bán lẻ, thấp hơn so với mức trung bình của các quốc gia có thu nhập trung bình (59%) và đa số các nước ASEAN (60-70%). WHO và WB khuyến nghị tỷ lệ này nên chiếm khoảng 66-75% giá bán lẻ.

Các doanh nghiệp thừa nhận rằng việc tăng thuế sẽ khiến giá bán trong nước tăng mạnh, từ đó giảm lượng tiêu thụ 40-50% trong 5 năm tới. Tuy nhiên, họ lo ngại điều này sẽ tạo điều kiện cho thuốc lá lậu chiếm lĩnh thị trường, ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động và ngân sách nhà nước.

Đại diện Công ty thuốc lá Thăng Long cũng lo ngại việc tăng thuế sẽ ảnh hưởng đến khả năng bảo toàn và phát triển vốn nhà nước khi tiêu thụ sụt giảm. Hiện tại, 18 doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu trên cả nước đều có chủ sở hữu là Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (100% vốn nhà nước) hoặc các UBND cấp tỉnh, thành phố. Đồng thời, họ cho rằng việc điều chỉnh thuế trong 17 tháng tới sẽ ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh ổn định của doanh nghiệp.

Do đó, đại diện từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam và các doanh nghiệp đề xuất Bộ Tài chính cân nhắc "áp dụng mức thuế tuyệt đối vừa phải, với lộ trình hợp lý". Cụ thể, họ đề xuất áp dụng thuế tuyệt đối 1.000 đồng mỗi bao 20 điếu vào năm 2026 và tăng 500 đồng mỗi năm trong các năm tiếp theo. Đến năm 2030, mức thuế tuyệt đối nên là 3.000 đồng mỗi bao, bằng khoảng 30% mức Bộ Tài chính đưa ra. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp có thời gian thích nghi, ổn định sản xuất và hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến việc làm của người lao động và ngân sách.
 

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 0943 313 344 hoặc đặt câu hỏi bên dưới để được hỗ trợ chi tiết.