Cưỡng chế nợ thuế là gì? Vì sao doanh nghiệp bị cưỡng chế nợ thuế

Ngày đăng: 18/08/2025 05:36 PM

Những ngày gần đây, mạng xã hội và báo chí rộ lên tin đồn về việc một số công ty giải trí đang bị liệt vào danh sách doanh nghiệp nợ thuế và có nguy cơ bị cưỡng chế nợ thuế.

Dù chưa có kết luận chính thức từ cơ quan thuế, nhưng chỉ riêng tin đồn đã đủ để tạo nên làn sóng bàn luận sôi nổi:

Liệu doanh nghiệp nổi tiếng cũng có thể rơi vào tình trạng này?
Cưỡng chế nợ thuế thực chất là gì và vì sao lại xảy ra?
Khi bị cưỡng chế, hoạt động và uy tín của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng thế nào?

Thực tế, câu chuyện này không chỉ là chuyện của showbiz. Rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, các quán F&B, hay hộ kinh doanh cũng có thể gặp tình huống tương tự, chỉ vì một vài sai sót hoặc chậm trễ trong nghĩa vụ thuế.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu: cưỡng chế nợ thuế là gì, các hình thức cưỡng chế thuế phổ biến, nguyên nhân cưỡng chế thuế thường gặp, và cách để phòng tránh – xử lý nếu chẳng may rơi vào hoàn cảnh này.

Khái niệm: Cưỡng chế nợ thuế là gì?

Theo Luật Quản lý thuế 2019 (Luật số 38/2019/QH14), có hiệu lực từ ngày 1/7/2020, cưỡng chế nợ thuế được hiểu là cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế—tức là việc cơ quan thuế sử dụng các biện pháp pháp lý để buộc người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, bao gồm tiền thuế chính, tiền chậm nộp, tiền phạt, và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước.

Các hình thức cưỡng chế thuế phổ biến

Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019 quy định các hình thức cưỡng chế thuế mà cơ quan thuế có thể áp dụng: phong tỏa tài khoản, khấu trừ lương, dừng thủ tục hải quan, ngừng sử dụng hóa đơn, kê biên tài sản, thu tiền/tài sản từ bên thứ ba, thu hồi đăng ký kinh doanh

Dưới đây là các hình thức cưỡng chế thuế thường được áp dụng, giải thích theo cách dễ hiểu:

Phong tỏa tài khoản ngân hàng, trích tiền tự động : Cơ quan thuế yêu cầu ngân hàng giữ toàn bộ số tiền trong tài khoản của doanh nghiệp, hoặc trực tiếp trích để nộp nợ thuế.
Khấu trừ một phần lương hoặc thu nhập: Nếu người đại diện doanh nghiệp còn lương trả từ công việc khác, cơ quan thuế có thể khấu một phần tiền để trả nợ thuế.
Dừng làm thủ tục hải quan: Với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nếu bị cưỡng chế, hồ sơ hải quan sẽ bị tạm dừng xử lý.
Ngừng sử dụng hóa đơn: Cơ quan thuế có thể yêu cầu quán, cửa hàng không được xuất hóa đơn nữa—nghĩa là bạn không thể bán hợp pháp.
Kê biên và đấu giá tài sản: Xe, máy móc, tài sản cố định có thể bị kê biên và bán đấu giá để thu hồi nợ thuế.
Thu tiền/tài sản từ bên giữ: Nếu doanh nghiệp đang giữ tiền từ bên khác (như khách tạm ứng, đối tác…), cơ quan thuế có thể yêu cầu chuyển số đó để trả nợ.
Thu hồi giấy phép, đăng ký: Trong trường hợp nghiêm trọng, giấy đăng ký kinh doanh, giấy phép hoạt động có thể bị thu hồi—đẩy doanh nghiệp vào cảnh ngừng hoạt động hoàn toàn.

Nguyên nhân khiến doanh nghiệp bị cưỡng chế thuế

Nợ thuế quá thời hạn (trên 90 ngày): Đây là lý do phổ biến nhất: bạn đóng trễ thuế, chậm nộp, hoặc gia hạn rồi vẫn không trả.
Tẩu tán tài sản hoặc bỏ trốn: Các hành vi như chuyển tài sản ra khỏi doanh nghiệp để tránh nộp thuế.
Không tuân thủ quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Nhận quyết định phạt rồi nhưng không thực hiện theo đúng thời hạn.
Thiếu hệ thống kế toán và khai thuế chuyên nghiệp:Lâu dài dẫn đến sai sót, nợ đọng, không kiểm soát được dòng tiền và nghĩa vụ thuế.
Chưa cập nhật thay đổi chính sách thuế: Các quy định thay đổi liên tục nếu không theo sát dễ làm sai lệch kê khai, dẫn đến xử phạt và kể cả cưỡng chế.

Hậu quả nghiêm trọng của cưỡng chế thuế

Thanh toán toàn bộ chi phí cưỡng chế (Điều 10 Nghị định 215/2013/NĐ-CP)

Đối tượng bị cưỡng chế phải chịu mọi chi phí cho các hoạt động cưỡng chế thuế.
Đối tượng bị cưỡng chế có trách nhiệm nộp toàn bộ chi phí cưỡng chế cho tổ chức thực hiện cưỡng chế theo thông báo của tổ chức này.
Đối tượng bị cưỡng chế không tự nguyện nộp hoặc nộp chưa đủ chi phí hoặc nộp không đúng thời gian theo thông báo của tổ chức cưỡng chế thì người có thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế có thể ban hành quyết định cưỡng chế để thu hồi chi phí cưỡng chế bằng các biện pháp quy định tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư này.

Ngừng sử dụng hoá đơn

Trường hợp đang áp dụng biện pháp cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn mà người nộp thuế có văn bản đề nghị sử dụng hóa đơn để có nguồn thanh toán tiền lương công nhân, thanh toán các khoản chi phí đảm bảo sản xuất kinh doanh được liên tục thì cơ quan thuế tiếp tục cho người nộp thuế sử dụng hóa đơn theo từng lần phát sinh với điều kiện người nộp thuế phải nộp ngay ít nhất 18% doanh thu trên hóa đơn được sử dụng vào ngân sách nhà nước.

Không thể thực hiện thủ tục doanh nghiệp tại Sở KH và Đầu tư khi đang bị cưỡng chế nợ thuế

Văn bản đề nghị cưỡng chế nợ thuế không những được gửi đến doanh nghiệp mà còn được gửi đến Sở Kế Hoạch và Đầu Tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Khi nhận được văn bản này, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư sẽ tiến hành khóa hệ thống đăng ký doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp xử lý hết phần nợ thuế và yêu cầu mở khóa cưỡng chế để phục hồi tình trạng pháp lý bình thường thì mới có thể thực hiện được các thủ tục doanh nghiệp.

Nếu bạn là CEO, chủ doanh nghiệp hoặc kế toán trưởng, đừng để doanh nghiệp rơi vào thế bị động. Hãy chủ động kiểm soát nghĩa vụ thuế ngay hôm nay. Nếu cần, hãy tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia thuế – kế toán để yên tâm phát triển kinh doanh thay vì lo lắng vì giấy tờ, báo cáo.